เครื่องปั้นดินเผา

หลายคนมักจะมองชุมชนชนบทว่าเป็นชุมชนที่ล้าหลัง ทั้งด้านความคิด ความเป็นอยู่ หรือแม้แต่ปัจจัยในการดำเนินชีวิต  แต่ถ้าหากมองให้ลึกลงไปแล้วจะเห็นได้ว่ายังคงมีสิ่งที่มีคุณค่ายิ่งนักต่อการดำเนินชีวิตโดยเฉพาะ “ภูมิปัญญาท้องถิ่น” ซึ่งเป็นสิ่งที่สั่งสมกันมาเป็นระยะเวลายาวนาน เครื่องปั้นดินเผาเป็นงานหัตถกรรม ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของมนุษย์มาโดยตลอดทุกยุคทุกสมัย มนุษย์นำเครื่องปั้นดินเผามาใช้ในด้านเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน การก่อสร้าง ตลอดจนการใช้ประกอบในพิธีกรรมเกี่ยวกับความเชื่อต่างๆ

                หมู่บ้านมอญ ตั้งอยู่ที่ ๑ ตำบลบ้านแก่ง อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ จากคำบอกเล่าของบรรพบุรุษ เมื่อก่อนตำบลนี้มีชื่อเรียกว่า“บ้านเก่ง” เนื่องจากคนในบริเวณนี้มีความสามารถในการต่อสู้มาก เลยได้รับการกล่าวขานว่าบ้านเก่ง และได้เปลี่ยนเป็น“บ้านแก่ง” ชุมชนชาวมอญได้อพยพมาจากอำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี และได้มาพบแหล่งดินเหนียวที่มีคุณสมบัติในการปั้นโอ่งมาก เนื่องจากชาวบ้านที่อพยพมานี้มีความสามารถในการปั้นโอ่งเป็นอาชีพหลัก จึงได้ตั้งบ้านเรือนอาศัยอยู่ ณ บริเวณที่ตั้งหมู่บ้านมอญจนถึงปัจจุบัน  ทรัพยากรที่สำคัญโดยเฉพาะดิน อยู่บริเวณบึงเขาดิน ที่ใช้เป็นวัตถุดิบ ซึ่งมีการจัดสรรดินจากหน่วยงานองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแก่ง อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ เนื่องจากบริเวณบึงเขาดินเป็นที่สาธารณประโยชน์ เป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ปกคลุมด้วยวัชพืช

                เครื่องปั้นดินเผา มีความสัมพันธ์กับมนุษย์มาตั้งแต่สมัยโบราณ มนุษย์มีความสามารถในการผลิตภาชนะรูปทรงต่างๆ ด้วยการปั้นขึ้นรูปจากดินเหนียว แล้วนำไปเผาไฟ ช่วยให้เกิดความแข็งแรง ทนทาน  ในการขึ้นรูปดินนั้นต้องใช้ความชำนาญและเชี่ยวชาญป็นพิเศษ  มิเช่นนั้นจะทำให้ดินที่จะก่อรูปเกิดการเสียหาย  ซึ่งคนงานจะแบ่งงานกันตามหน้าที่  ตามความชำนาญของแต่ละคน  ซึ่งคนงานในนั้นก็จะเป็นญาติกันซะส่วนใหญ่  ในการเผานั้นต้องใช้เวลาเผานานถึง 3 วัน 3 คืน  ด้วยอุณหภูมิที่  900 องศาเซลเซียส   เป็นงานที่ต้องใช้ความใส่ใจและต้องใช้ความอดทนเป็นอย่างมากเพราะในช่วง ตอนกลางคืนก็ต้องคอยมองเวลาในการเติมเชื้อเพลิงเพื่อไม่ให้เครื่องปั้นเกิดการชำรุดเสียหาย โดยมีการประยุกต์รูปแบบผลิตภัณฑ์ให้ใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย และมีการพัฒนาสีสัน ลวดลาย สวยงามทันสมัย น่าใช้ยิ่งขึ้น แต่ยังสามารถรักษาธรรมเนียมปฏิบัติตามความเชื่อของบรรพบุรุษที่เกี่ยวกับการทำงานของช่างปั้น ซึ่งมีอิทธิพลต่อผลงานและจิตใจของผู้ปั้น การทำเครื่องปั้นดินเผาทำให้คนภายในชุมชนเกิดความสามัคคีกัน ช่วยกันคิดช่วยกันออกแบบเครื่องปั้นดินเผาให้มีความหลากหลาย เพื่อให้ผู้คนสนใจในรูปแบบและลวดลายที่สวยงามมากขึ้น จัดทำให้มีขนาดที่ต่างกันเพื่อประโยชน์ในการใช้สอยของผู้บริโภค และเป็นการช่วยเพื่อรายได้ให้กับคนในชุมชนอีกด้วย